Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Κόσμος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Κόσμος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

2016 η ανασκόπηση μιας «μαύρης» χρονιάς 💣

Το 2016 φεύγει και η ανθρωπότητα μάλλον αναστενάζει με ανακούφιση. Ήταν και αυτή μία χρονιά με πολλά σημαντικά γεγονότα, δυστυχώς άσχημα. Πόλεμοι, τρομοκρατικές επιθέσεις, κοινωνικό-πολιτικά γεγονότα, θάνατοι διασήμων, αγαπημένων καλλιτεχνών, το ανθρώπινο δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων στην μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 
          Κόσμος 

Πολεμος στη Συρία - Χαλέπι

Τα τελευταία 6 χρόνια του εμφυλίου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ,  οι νεκροί, ανέρχονται σε 310.000  και οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν τη χώρα φτάνουν τα 9 εκατομμύρια. Στα τέλη Δεκεμβρίου ο Άσαντ πέτυχε την μεγαλύτερη νίκη του καθεστώτος διώχνοντας το Ισλαμικό Κράτος από το Χαλέπι. Στις 30 Δεκεμβρίου, στις 00.01, τέθηκε σε ισχύ κατάπαυση του πυρός, με εγγυήτριες δυνάμεις την Ρωσία και την Τουρκία – μία σημαντική ελπίδα για την αρχή του τέλους του πολέμου. 

Τρομοκρατικές επιθέσεις σε Βρυξέλλες - Νίκαια -Βερολίνο

Το 2016 κατέδειξε την τρωτότητα της Ευρώπης στην τζιχαντιστική τρομοκρατία και πολλές μεγάλεις πόλεις έγιναν στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους. Στις τρεις μεγαλύτερες επιθέσεις, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 120 άνθρωποι.
Αποτέλεσμα εικόνας για θανατος μαυρων αμερικη 2016
ΗΠΑ:«Μαύρες ζωές αξίζουν»(;)Χιλιάδες Αμερικανοί πολίτες διαδηλώνουν καθημερινά απέναντι στις «κάννες» ενός συστήματος εξουσίας και δικαιοσύνης που απέναντι στις αναίτιες δολοφονίες μαύρων πολιτών πηγη http://www.imerodromos.gr/

Ντόναλντ Τραμπ

Στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2016, ο Ντόναλντ Τραμπ – κόντρα σε όλες τις ελπίδες και τα προγνωστικά - εξελέγη ως ο 45ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι φόβοι όλων ότι οι ισορροπίες του κόσμου θα αλλάξουν , θα αρχίσουν να επιβεβαιώνονται – ή όχι -  από τις  20 Ιανουαρίου του 2017, οπότε και θα αναλάβει τα προεδρικά του καθήκοντα. 😿

Brexit

Τον Ιούνιο του 2016, οι Βρετανοί – παρά τις προειδοποιήσεις αξιωματούχων - αποφάσισαν με δημοψήφισμα την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα γερό χτύπημα στην ενότητα της ΕΕ.  💂πηγη http://www.newsbomb.gr

Φιντέλ Κάστρο

Ο θάνατος του ιστορικού ηγέτη της Κούβας στις 25 Νοεμβρίου 2016 ήταν ένα γεγονός που απασχόλησε τον διεθνή Τύπο, που άρχισε να αμφισβητεί τα έργα και τις ημέρες του Κομαντάντε, στα 50 χρόνια της εξουσίας του. Στη κηδεία του δεν παρευρέθησαν οι δυτικοί ηγέτες, μονο  ο Αλέξης Τσίπρας, οπότε το όραμα της Επανάστασης και του Κομμουνισμού δεν χάθηκε. Ο Αλέξης αναλαμβάνει να συνεχίσει το ιστορικό έργο του Κουβανού Επαναστάτη.😱
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ιστορικός ηγέτης απεβίωσε στη διάρκεια της Black FridayΑποτέλεσμα εικόνας για Black Friday καθώς αντίκρυζε με θλίψη τις ουρές που έκαναν τα γατάκια του Καπιταλισμού στα πολυκαταστήματα. Ο Φιντέλ έφυγε από τη ζωή τη μέρα που η ΑΥΓΗ  κατακεραύνωνε τις Αμερικανιές. Το φορτίο είναι βαρύ στους ώμους του Αλέξη.💪

Προσφυγική κρίση

Αρχίζοντας από τα μέσα του 2015, η προσφυγική κρίση στην Ευρώπη, με βασικές πύλες εισόδου των προσφύγων και μεταναστών την Ελλάδα και την Ιταλία – κορυφώθηκε μέσα στο 2016.  Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν στα νερά της Μεσογείου, διεθνής προσωπικότητες έφτασαν στα ελληνικά νησιά για συμπαράσταση 😂( από τον Πάπα μέχρι την Αντζελίνα Τζολί), έκλεισε η Βαλκανική οδός και η ΕΕ σύναψε με την Τουρκία συμφωνία, η οποία όμως δεν εφαρμόστηκε στην ουσία ποτέ. 

Πραξικόπημα Τουρκία

Η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία ξεκίνησε τις βραδινές ώρες της 15ης Ιουλίου και έληξε τις πρώτες πρωινές της 16ης Ιουλίου, με  265 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
Η τουρκική κυβέρνηση – με αφορμή το γεγονός – προχώρησε σε μαζικές εκκαθαρίσεις σε στρατό, δικαιοσύνη και δημόσιο, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Έγιναν δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις ενώ, τα βασανιστήρια στα οποία υπεβλήθηκαν οι συλληφθέντες προκάλεσαν διεθνείς αντιδράσεις από ΜΚΟ και οργανισμούς. 

Αεροπορική τραγωδία Σαπεκοένσε 

Η βραζιλιάνικη ομάδα ξεκληρίστηκε στην αεροπορική τραγωδία που σημειώθηκε στην Κολομβία στις 29 Νοεμβρίου, καθώς επιβίωσαν μόλις 5 από τους συνολικά 81 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος.

Prince - Μπάουι - Κοέν –Τζορτζ Μάικλ

Το 2016 ήταν  για την τέχνη. Διάσημοι τραγουδιστές και ηθοποιοί άφησαν την τελευταία τους πνοή και ο θάνατος του προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση. Από τα μεγαλύτερες θλιβερές ειδήσεις ήταν οι θάνατοι του «πρίγκιπα» της ποπ Prince, του θρυλικού πλέον ροκ-σταρ και ανατρεπτικού καλλιτέχνη Ντέηβιντ Μπάουι, του μεγάλου Καναδού τραγουδοποιού Λέοναρτν Κοέν και πριν λίγες μέρες – ανήμερα των Χριστουγέννων -  του διάσημου τραγουδιστή Τζορτζ Μάικλ, που έφυγε σε ηλικία μόλις 53 ετών.                                                                                                                                                              Ελλάδα 
Αποφυλακίζεται ο Γιώργος Ρουπακιάς
Η υπόθεση της Χρυσής Αυγής απασχόλησε το δικαστικό ρεπορτάζ καθ’ όλη τη διάρκεια του 2016 και θα συνεχίσει να το κάνει και το 2017.
apofilakisi roupakia
Η διαδικασία κινείται με αργούς ρυθμούς καθώς οι περισσότεροι από τους μάρτυρες εξετάζονται για περίπου δύο ημέρες.
Τραγική φιγούρα, η μητέρα του Παύλου Φύσσα, η οποία δεν λείπει ποτέ από τη δικαστική αίθουσα και ζητά την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.
Αυτό ζήτησε κι όταν στις 18 Μαρτίου και μετά από 30 μήνες προσωρινής κράτησης, αποφυλακίστηκε ο Γιώργος Ρουπακιάς, ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία του μουσικού το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου 2013.
Ήταν ο τελευταίος κατηγορούμενος για την υπόθεση της Χρυσής Αυγής που παρέμενε στη φυλακή. Πλέον, βρίσκεται σπίτι του όπου και παραμείνει σε κατ' οίκον περιορισμό.
Αγρότης εναντίον ΜΑΤ στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας αγροτών από την Κρήτη στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις 12 Φεβρουαρίου Πηγή: www.lifo.gr
Σκοτώνεται σε τροχαίο στην Αθήνα, ο λαϊκός τραγουδιστής Παντελής Παντελίδης. Στη κηδεία του καταγράφονται πρωτοφανείς σκηνές λατρείας και γίνεται λαϊκό προσκύνημα με χιλιάδες ανθρώπους να συγκεντρώνονται για το τελευταίο αντίο στη Νέα Ιωνία (Nikos Libertas / SOOC) Πηγή: www.lifo.gr
Χιλιάδες σωσίβια στοιβαγμένα σε χωματερή της Λέσβου.Πρόσφυγες και μετανάστες συνεχίζουν να καταφθάνουν με βάρκες σε παραλίες της Λέσβου αφήνοντας πίσω τους τον προστατευτικό εξοπλισμό τους. (Απρίλιος 2016 -Nikos Libertas / SOOC) Πηγή: www.lifo.gr
Εκατοντάδες εξαθλιωμένοι πρόσφυγες που παρέμεναν εγκλωβισμένοι επί εβδομάδες στην Ειδομένη επιχειρούν να περάσουν στην Ευρώπη μέσα από την ουδέτερη ζώνη Ελλάδας - ΠΓΔΜ διασχίζοντας, παγωμένα, χειμαρρώδη ποτάμια (Konstantinos Tsakalidis / SOOC) Πηγή: www.lifo.grrotvailer


Ροτβάιλερ κατασπαράζει 5χρονο αγόρι
Μία πρωτοφανής, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα τραγωδία σημειώνεται ανήμερα του Πάσχα στην περιοχή της Κοζάνης και συγκεκριμένα στο χωριό Άργιλος.
Θύμα της ανείπωτης τραγωδίας ένα 5χρονο αγοράκι που κατασπαράχθηκε από δύο σκυλιά ράτσας ροτβάιλερ.

eidomeniΑρχίζει η επιχείρηση εκκένωσης της Ειδομένης
Νωρίς το πρωί της Τρίτης (24/05) μπήκε σε εφαρμογή το σχέδιο εκκένωσης του άτυπου καταυλισμού που έχει δημιουργηθεί στην Ειδομένη και το οποίο προέβλεπε τη μεταφορά εγκλωβισμένων προσφύγων και μεταναστών σε οργανωμένες δομές φιλοξενίας της Βόρειας Ελλάδα.
Πρωταγωνιστές για μια ακόμα φορά, τα παιδιά, τα οποία μετά από εβδομάδες ολόκληρες που ζούσαν μέσα σε σκηνές και τη λάσπη της Ειδομένης, έχοντας τα απολύτως απαραίτητα στη διάθεσή τους (πολλές φορές, ούτε καν αυτά), μάζεψαν μαζί με τους γονείς τους τα λιγοστά τους υπάρχοντα και ξεκίνησαν ένα ακόμα ταξίδι...
anaskopisi
Ένας μαθητής βρίσκεται νεκρός σε χωράφι στο χωριό Γέφυρα της Θεσσαλονίκης, με δύο μαχαιριές στο λαιμό του. Φέρει ίχνη πάλης, ενώ δίπλα του εντοπίζεται ένα κουζινομάχαιρο, το αντικείμενο της δολοφονίας του.Την ίδια κιόλας ημέρα αποκαλύπτεται ότι δράστης του στυγερού εγκλήματος φέρεται να είναι ο επίσης ανήλικος φίλος και συμμαθητής του άτυχου 14χρονου, ο οποίος ομολογεί την αποτρόπαια πράξη του. «Το έκανα γιατί μου μιλούσε απαξιωτικά» φέρεται να είπε κατά τη διάρκεια της ανάκρισης και ισχυρίστηκε ότι τα δύο τελευταία χρόνια δεχόταν φραστικές επιθέσεις από το θύμα.
Η ομολογία του στην εισαγγελέα σόκαρε ακόμα και τους πιο έμπειρους,ενώ σε βάρος του ασκήθηκε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση.
                                      Ασύλληπτη τραγωδία στην Αίγινα
newsbomb
Ακολουθεί η σύλληψη του 77χρονου οδηγού του ταχύπλοου ο οποίος μετά την απολογία του κρίνεται προφυλακιστέος.    
Τραγωδία σημειώνεται στην Αίγινα στις 16 Αυγούστου 2016 όταν ένα ταχύπλοο, εμβολίζει ένα τουριστικό σκάφος που είχε ξεκινήσει από την Πέρδικα της Αίγινας με προορισμό το νησάκι Μονή και το οποίο μετέφερε 20-25 παραθεριστές.
Ο τραγικός απολογισμός του δυστυχήματος ήταν τέσσερις νεκροί μεταξύ των οποίων και ένα 5χρονο αγγελούδι αλλά και αρκετοί τραυματίες.
Χίος ,Θάσος μεγάλες πυρκαγιές προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές Πηγή: www.lifo.gr
Αποτέλεσμα εικόνας για τραγικο ατυχημα ικαρια
   Ικαρία       Το 2016  προίκισε  το νησί μας με  τη μεγαλύτερη ξηρασία των τελευταίων χρόνων που έχει γνωρίσει μέχρι τώρα η Ικαρία και σαν να μη του έφτανε μονο αυτό  "δώρισε " και τους περισσότερους  θανάτους νέων Ανθρώπων        Τόσο γρήγορα , τόσο ακαριαία… τόσο αναπάντεχα!                                                                             2016   *Λίγα μας χάρισες... πολλά μας πήρες. ..γιαυτό άμε στα τσακίδια 💣💣💣💣💣💣!
                                                                                                                                                                                                                                                                                         Τα γεγονότα του 2016 με την φωτογραφική ματιά του ΑΠΕ-ΜΠΕ                                                           πηγές                                      https://disqus.com    http://www.newsbomb.gr/  http://kourdistoportocali.com/ http://www.imerodromos.gr    ΑΠΕ-ΜΠΕ  

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2016

Το Θαύμα της Αστικής Γεωργίας της Κούβας και τα Organoponicos

φωτο food-sovereignty.jpg                                                                                                                                                                             Για τους περισσότερους από μας, το ενδιαφέρον μας στην οργανική και βρώσιμη κηπουρική είναι μια επιλογή τρόπου ζωής, ένα υγιές χόμπι για να γεμίσει το πολύτιμο ελεύθερο χρόνο μας.
Στην Κούβα, όμως, συμβαίνει το αντίθετο . Μαθαίνοντας πώς να αυξηθούν τα τρόφιμα οργανικά ήταν για τους Κουβανέζους θέμα επιβίωσης!.
Η ανάπτυξη μιας ευρείας αστικής κηπουρικής στην Κούβα είναι μια συναρπαστική ιστορία, η οποία ξεκίνησε πριν από δύο δεκαετίες.
Η πρόοδος ήταν τέτοια που το έθνος μπορεί να υπερηφανεύεται πλέον για την απαράμιλλη τεχνογνωσία σε οργανικό καλλιεργητικών τεχνικών και αστικής γεωργίας - μαζί με ένα συναρπαστικό τοπίο των φυτών για να εξερευνήσετε.το θαύμα της Αριστερής Κούβας !




Η εξάρτηση από τη Σ. Ένωση, η απεξάρτηση και η αστυφιλία                      Του Λάμπρου  Σεκλιζιώτη
αρχιτέκτονα

Πριν από το 1989, η Κούβα ήταν ένα μοντέλο οικονομίας βασισμένο στις μονάδες κρατικής γεωργικής παραγωγής μεγάλης κλίμακας και εξαρτημένο από τεράστιες ποσότητες εισαγόμενου πετρελαίου, χημικών προϊόντων και μηχανημάτων για την παραγωγή εξαγόμενων αγροτικών προϊόντων. Στο πλαίσιο των συμφωνιών με την πρώην Σοβιετική Ένωση, η Κούβα ήταν μια χώρα βασισμένη στο πετρέλαιο καθώς το 98 τοις εκατό του συνόλου του πετρελαίου ερχόταν από το σοβιετικό μπλοκ. Το 1988, 12-13 εκ. τόνους του σοβιετικού πετρελαίου εισήχθησαν και από αυτό, οι Κουβανοί επανεξήγαγαν  δύο εκατομμύρια τόνους. Το 1989, η Κούβα αναγκάστηκε να μειώσει την επανεξαγωγή στο μισό και το 1990, οι εξαγωγές πετρελαίου κόπηκαν εντελώς, καθώς είχε λάβει μόνο 10 από τα 13 εκατ. τόνους που υποσχέθηκε η Σοβιετική  Ένωση. Στο τέλος του 1991, μόνο 6 από τα 13 εκ. τόνους ελήφθησαν, και η έλλειψη του πετρελαίου άρχισε να γίνεται εμφανής και να επηρεάζει σοβαρά την οικονομία της χώρας.

Ενώ το πετρέλαιο ήταν κρίσιμη παράμετρος για την οικονομία της, άλλες απώλειες ήταν επίσης σημαντικές, καθώς το 85% του εμπορίου της Κούβας ήταν με τους Σοβιετικούς. Η Κούβα εξήγαγε 66% του συνόλου παραγωγής  ζάχαρης και το 98% των εσπεριδοειδών της, στο σοβιετικό μπλοκ, και εισήγαγε εκείνη τη περίοδο από τις χώρες αυτές, το 66% των τροφίμων της, το 86% όλων των πρώτων υλών, και το 80% των μηχανημάτων και ανταλλακτικών. Κατά συνέπεια, με τη πτώση του σοβιετικού μπλοκ, η υποστήριξη αποσύρθηκε, τα εργοστάσια έκλεισαν, η έλλειψη τροφίμων ήταν ευρέως διαδεδομένη και η ήδη ανεπαρκής και πεπαλαιωμένη γεωργική τεχνολογία άρχισε να διαβρώνεται. Η κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ και οι αυστηρότεροι όροι του εμπορικού εμπάργκο των ΗΠΑ , κατέδειξαν το πόσο ευάλωτο ήταν το μοντέλο της Γεωργικής Επανάστασης της Κούβας, η οποία βυθίστηκε στη χειρότερη επισιτιστική κρίση στην ιστορία της .

Στις αρχές του 1990, ένα είδος «οικονομίας επιβίωσης»  τέθηκε σε εφαρμογή. Μέσω συμφωνιών ανταλλαγής, 100.000 τόνοι σίτου απέτυχαν να φτάσουν στη Χώρα και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει χρήση των αποθεμάτων σκληρού νομίσματος για να εισάγουν σιτάρι από τον Καναδά. Η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε και το ψωμί δινόταν με δελτίο. Συνολικά, η κατανάλωση τροφίμων μειώθηκε κατά 20% σε θερμίδες και 27% σε πρωτεΐνες μεταξύ 1989 και 1992.

Οι παραπάνω συγκυρίες ήρθαν να προστεθούν στο σοβαρό πρόβλημα αστυφιλίας, που άρχισε να γιγαντώνεται στη Κούβα. Οι προσπάθειες  για να αντιστραφεί η τάση της αστυφιλίας τις τελευταίες δεκαετίες απέτυχαν να ανακόψουν την αυξανόμενη παλίρροια των αγροτικών μεταναστών στις πόλεις, ιδιαίτερα προς την Αβάνα. Το 1994, 16.541 Κουβανοί μετανάστευσαν στην Αβάνα από όλη την Κούβα, περισσότεροι από κάθε άλλο χρόνο από το 1963. Μέχρι το 1996, ο αριθμός είχε φτάσει στους 28.193, σε προ-επαναστατικό επίπεδο. Οι ελλείψεις τροφίμων, φαρμάκων και πετρελαίου ήταν οι αιτίες που οδηγούσαν τους ανθρώπους στην πρωτεύουσα. Οι πολιτικές για να σταματήσει η εισροή τέθηκαν σε εφαρμογή το 1997, αλλά όχι πριν η  πυκνότητα του πληθυσμού στην πρωτεύουσα, φθάσει σε 3.000 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Ετσι η Κούβα ήρθε αντιμέτωπη με μια διπλή πρόκληση. Τον διπλασιασμό της παραγωγής τροφίμων με το μισό των προηγούμενων εσόδων, με περίπου 74% του πληθυσμού να ζει σε πόλεις. Ωστόσο, μέχρι το 1997, οι Κουβανοί έτρωγαν σχεδόν εξίσου καλά όπως έκαναν πριν από το 1989, με κάποια εισαγόμενα τρόφιμα και αγροχημικά προϊόντα. Αντ 'αυτού, η Κούβα επικεντρώθηκε στην δημιουργία μιας πιο αυτοδύναμης γεωργίας. Ένα συνδυασμό υψηλότερων τιμών των καλλιεργειών που καταβάλλονταν στους γεωργούς, οικολογικές μορφές αγροτικής τεχνολογίας, μικρότερες μονάδες παραγωγής, και το σημαντικότερο απ’ όλα, την αστική γεωργία. Η αστικοποίηση είναι μια αυξανόμενη τάση σε όλο τον κόσμο όχι μόνο στην Κούβα. Περισσότεροι άνθρωποι σήμερα, ζουν σε πόλεις από ό, τι στην ύπαιθρο. Μέχρι το 2015, περίπου 26 πόλεις στον κόσμο, αναμένεται να έχουν πληθυσμό 10 εκατ. ή περισσότερο. Για να τραφούν πόλεις αυτού του μεγέθους, απαιτούνται  τουλάχιστον 6.000 τόνοι τροφίμων την ημέρα.

Η κουβανική απάντηση

Ο τρόπος με τον οποίο η Κούβα ανταποκρίθηκε σε όλα αυτά τα ζητήματα,  ήταν και παραμένει , μια έμπνευση για τον υπόλοιπο κόσμο (στα δύσκολα ανθούν οι ιδέες…!!!). Ξεκίνησε με μια πανεθνική έκκληση για αύξηση της παραγωγής τροφίμων με αναδιάρθρωση της γεωργίας. Προέβλεπε τη μετατροπή από συμβατική παραγωγή μεγάλης κλίμακας και συστήματα μονοκαλλιέργειας σε μικρότερης κλίμακας φάρμες, οργανικά και ημι-οργανικά συστήματα βιολογικής γεωργίας. Στο επίκεντρο της αναδιάρθρωσης, ήταν η χρήση χαμηλού κόστους και περιβαλλοντικά ασφαλών πρακτικών και μετεγκατάσταση της παραγωγής κοντά στην κατανάλωση, προκειμένου να μειώσουν το κόστος μεταφοράς, και την αστική γεωργία να είναι ένα βασικό εργαλείο αυτής της προσπάθειας.


 Ένα πραγματικά αυθόρμητο, αποκεντρωμένο κίνημα είχε προκύψει στις πόλεις. Οι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Μέχρι το 1994, πάνω από 8.000 αστικά αγροκτήματα δημιουργήθηκαν στην Αβάνα και μόνο. Κήποι,  χλοοτάπητες και προκήπια δημόσιων κτιρίων σκάφτηκαν για να φυτευθούν λαχανικά. Γραφεία, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία  καλλιεργούν τη δική τους τροφή. Πολλοί από τους «αστικούς κηπουρούς» ήταν συνταξιούχοι άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 και 60 ετών. Έως το 1998, εκτιμάται ότι περίπου 541.000 τόνοι τροφίμων παράγονταν στην Αβάνα για τοπική κατανάλωση. Η ποιότητα των τροφίμων είχε επίσης βελτιωθεί σημαντικά,  καθώς οι άνθρωποι είχαν ευκολότερη πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία από φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Τα αστικά αγροκτήματα συνέχισαν να αυξάνονται και κάποιες γειτονιές της Αβάνας, έφτασαν να παράγουν μέχρι και το 30% της τροφής τους.

Η ανάπτυξη της αστικής γεωργίας οφειλόταν σε πολύ μεγάλο βαθμό στη πολιτική δέσμευση του κράτους να διαθέσει αχρησιμοποίητα κομμάτια αστικής, προαστιακής και περιαστικής γης, καθώς και πόρους και τεχνογνωσία προς τους επίδοξους αστικούς αγρότες. Μαζί με μια πολιτική επιδότησης της καλλιεργήσιμης γης στη πόλη, εκατοντάδες αστικά κενά και άδεια οικόπεδα μετατράπηκαν σε μικρής κλίμακας αστικά αγροκτήματα, αφιερωμένα στη παραγωγή τροφίμων. Συνοδευτικά, νέα πολεοδομικά σχέδια έδιναν απόλυτη προτεραιότητα  στη χρήση της γης για την παραγωγή τροφίμων.








Ένα άλλο κλειδί για την επιτυχία της αστικής γεωργίας, ήταν το άνοιγμα αγορών αγροτών(farmers markets) και η νομιμοποίηση της άμεσης πώλησης από τους παραγωγούς στους καταναλωτές εκτοπίζοντας τους όποιους μεσάζοντες. Η απελευθέρωση των τιμών σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση για νωπά προϊόντα στις πόλεις, επέτρεπαν στους «αστικούς & περιαστικούς αγρότες» να κερδίζουν από τα προϊόντα τους, δύο έως και τρεις φορές παραπάνω από τους επαγγελματίες αγρότες.

Η κυβέρνηση ενθάρρυνε ακόμη πιο πολύ τους αστικούς αγρότες, με ένα εκτεταμένο δίκτυο υποστήριξης (γεωπόνους εφαρμογών) που προσέφεραν βοήθεια και τεχνογνωσία.  Δημιουργήθηκαν  ομάδες και «Σπίτια σπόρων» σε όλη την πόλη, όπου πωλούνταν σπόροι, εργαλεία κηπουρικής, λίπασμα και υπήρχε διανομή βιολογικών λιπασμάτων και εργαλεία βιολογικού ελέγχου με χαμηλό κόστος. Νέα βιολογικά προϊόντα και τεχνικές βιολογικής γεωργίας αναπτύχθηκαν και παράχθηκαν από τον γεωργικό ερευνητικό τομέα της Κούβας, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει τη διερεύνηση βιολογικών εναλλακτικών λύσεων προς αντικατάσταση των χημικών πρακτικών,  επιτρέποντας στα αστικά αγροκτήματα της Κούβας να γίνουν εντελώς οργανικά. Στην πραγματικότητα, ένας νέος νόμος απαγόρευε τη χρήση οποιονδήποτε φυτοφαρμάκων για γεωργικούς σκοπούς, σε οποιοδήποτε σημείο εντός των ορίων της πόλης.

Αγροτική Αγρο-οικολογία και Αναδιάρθρωση της γης

Αγρο-οικολογικές μέθοδοι εισήχθησαν σε αγροτικές κοινότητες της Κούβας κυρίως λόγω της ανάγκης αντιμετώπισης γεωργικών προβλημάτων, χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Υπήρξε όμως και ευρεία υποστήριξη με σημαντικούς κυβερνητικούς πόρους, χρηματοδοτούμενη έρευνα από το κράτος και  θεμελιώδεις αλλαγές σε θέματα αγροτικής πολιτικής. Η οικολογική καλλιέργεια στην ύπαιθρο και η βιολογική αστική γεωργία , ήταν το κλειδί για τη σταθεροποίηση τόσο των αστικών , όσο και των αγροτικών πληθυσμών.


Οι αγρο-οικολογικές μέθοδοι που εισήχθησαν, αποτελούνταν από  τοπικά παραγόμενα βιολογικά φυτοφάρμακα και βιολογικά λιπάσματα προς αντικατάσταση των χημικών, από πολύπλοκα αγροσυστήματα , σχεδιασμένα ώστε να επωφελούνται από οικολογικές αλληλεπιδράσεις και συνέργιες μεταξύ βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων που ενισχύουν τη γονιμότητα του εδάφους, βιολογική καταπολέμηση των παρασίτων, και την επίτευξη υψηλότερης παραγωγικότητας μέσω εσωτερικών διαδικασιών. Άλλες πρακτικές περιλαμβάνουν αύξηση της ανακύκλωσης των θρεπτικών ουσιών και της βιομάζας στο πλαίσιο του συστήματος, προσθήκη οργανικής ύλης για τη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους και την ενεργοποίηση της βιολογίας του εδάφους και των υδάτων, τη διαφοροποίηση των αγροσυστηματων στο χρόνο και στο χώρο, την ένταξη των καλλιεργειών και της κτηνοτροφίας, και την ενοποίηση των στοιχείων του αστικού αγροκτήματος για την αύξηση της βιολογικής αποτελεσματικότητας και τη διατήρηση της παραγωγικής ικανότητας.

Το 1993, η κυβέρνηση της Κούβας παρουσίασε μια σημαντική αναδιοργάνωση της γεωργίας, την αναδιάρθρωση των κρατικών αγροκτημάτων ως ιδιωτικούς συνεταιρισμούς. Το νέο αυτό είδος αστικών και μη, αγροκτημάτων, (που απαρτίζουν σήμερα το μεγαλύτερο τομέα στη γεωργία της Κούβας) ονομάστηκαν  Βασικές Μονάδες Συνεταιριστικής Παραγωγής (BΜΣΠ), βασιζόμενα σε μια αυξανόμενη αντίληψη ότι τα μικρότερα αγροκτήματα θα είναι πιο διαχειρίσιμα και πιο εύκολα στη χρησιμοποίηση πρακτικών αειφορικής γεωργίας. Το κράτος διατηρεί την ιδιοκτησία της γης, παραχωρώντας τη σε μακροπρόθεσμη βάση, αλλά χωρίς ενοίκιο. Ο συνεταιρισμός, όχι το κράτος, κατέχει την παραγωγή και τα κέρδη των μελών υπολογίζονται με βάση το μερίδιό τους από τα έσοδα του συνεταιρισμού. Οι ΒΜΣΠ διαθέτουν επίσης κτίρια και αγροτικό εξοπλισμό, που αγοράζονται από την κυβέρνηση σε τιμές έκπτωσης με μακροπρόθεσμα δάνεια με χαμηλό επιτόκιο (4%).


Πέραν των Βασικών Μονάδων Συνεταιριστικής Παραγωγής, η διάλυση των μεγάλων κρατικών γεωργικών αγροκτημάτων, απελευθέρωσε μεγάλα οικόπεδα για άλλη χρήση, και η γη δόθηκε προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες μικρο-αγρότες και τους γεωργικούς συνεταιρισμούς.  Οι αστικοί αγρότες δημιούργησαν ενα αστικό – γεωργικό θαύμα, στον τρόπο παραγωγής τροφίμων που σάρωσε την Κούβα στις αρχές του 1990 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Από το Santiago de Cuba στα ανατολικά μέχρι το Pinar del Rio στα δυτικά, χιλιάδες αστικοί κήποι και αγροκτήματα ανθίζουν. Περίπου 300.000 Κουβανοί (οι οποίοι προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα: καλλιτέχνες, γιατροί, δάσκαλοι), βρίσκουν απασχόληση στη καλλιέργεια των δικών τους φρούτων και λαχανικών και στη πώληση του πλεονάσματός τους, στους γείτονές τους. Το «υβρίδιο» δημόσιου-ιδιωτικού τομέα φαίνεται να λειτουργεί καλά. Σε αντάλλαγμα για την παροχή της γης, η κυβέρνηση λαμβάνει ένα τμήμα του προϊόντος, συνήθως περίπου το ένα πέμπτο της συγκομιδής, για χρήση σε κρατικά κέντρα ημερήσιας φροντίδας, τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Το υπόλοιπο πωλείται επιτόπου, μέσα στο αγρόκτημα. Πόσο απλό!
Παρά το γεγονός ότι η αστική γεωργία είναι εντελώς οργανική, η χώρα στο σύνολό της δεν είναι. Αλλά το ποσό των χημικών εισροών έχει μειωθεί δραστικά. Πριν από την κρίση το 1989, η Κούβα χρησιμοποιούσε στη γεωργία της, περισσότερο από 1 εκατ. τόνους συνθετικών λιπασμάτων ετησίως. Σήμερα, χρησιμοποιεί περίπου 90.000 τόνους. Κατά τη σοβιετική περίοδο, η Κούβα χρησιμοποιούσε περίπου 35.000 τόνους ζιζανιοκτόνων και παρασιτοκτόνων το χρόνο, ενώ σήμερα, κυμαίνεται στους 1.000 τόνους περίπου.


Όπως πολλές μικρές φτωχές χώρες, η Κούβα εξακολουθεί να εξαρτάται από την εξαγωγική γεωργία. Είναι μια σημαντική εξαγωγέας καπνού, ζάχαρης, καφέ και εσπεριδοειδών εξάγοντας σημαντικό ποσοστό των τριών τελευταίων, ως πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα.  Οι ξένες επενδύσεις σε αυτές τις επιχειρήσεις βρίσκεται σε άνοδο, αλλά όταν πρόκειται για την αειφόρο γεωργία, η πιο εντυπωσιακή καινοτομία της Κούβας είναι το δίκτυο των αστικών αγροκτημάτων και των αστικών κήπων.

Τα Organoponicos

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας της Κούβας, περίπου 150.000 στρέμματα γης καλλιεργούνται σε αστικές και προαστιακές περιοχές, σε χιλιάδες κοινοτικά αγροκτήματα, που κυμαίνονται από μέτριες αυλές σπιτιών και μικρά αστικά κενά ανάμεσα στα σπίτια, έως εγκαταστάσεις παραγωγής που γεμίζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα. Τα Organoponicos,όπως αποκαλούνται πια, αποτελούν δείγμα του πώς η τοπική κοινωνία με τη βοήθεια του κράτους μπορεί να οδηγήσει σε σαρωτικές αλλαγές, και πώς οι γείτονες μπορούν να συνεργήσουν και να παράγουν τη τροφή τους. Όταν ξέσπασε η κρίση των τροφίμων, τα organoponicos ήταν μια ad hoc αντίδραση από τις τοπικές κοινότητες, ώστε να αυξηθεί η ποσότητα (και η ποιότητα) της διαθέσιμης τροφής. Καθώς η δύναμη του αστικού αγροτικού κινήματος έγινε προφανής, η κουβανική κυβέρνηση παρενέβη και παρείχε ζωτικής σημασίας υποστήριξη, σε επίπεδο υποδομών, τεχνογνωσίας και δεξιοτήτων. Τα περισσότερα organoponicos είναι εγκατεστημένα σε εκτάσεις ακατάλληλες για καλλιέργεια, καθότι αστικές. Δημιουργούνται όμως με τη λογική των υπερυψωμένων παρτεριών (raised beds). Η  φύτευση και το ξεβοτάνισμα γίνονται με το χέρι, όπως και η συγκομιδή. Η γονιμότητα του εδάφους διατηρείται με μεθόδους κομποστοποίησης και κοπριά από κοντινές αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.


Η Αστική Γεωργία σε εθνικό επίπεδο μειώνει την εξάρτηση των αστικών πληθυσμών από την αγροτική παραγωγή. Εκτός από το σύστημα των organoponicos, υπάρχουν πάνω από 104.000 μικρά αγροτεμάχια, βεράντες και κήπους, πολύ μικρά αγροτεμάχια που καλύπτουν μια έκταση πάνω από 3.600 εκτάρια. Κάθε σπιθαμή εδάφους είναι υποψήφιο προς αγροτική εκμετάλλευση. Κάθε σπιθαμή εδάφους είναι εν δυνάμει, ένα ζωντανό κύτταρο στον κουβανικό τρόπο αστικής γεωργίας, η οποία αποτελεί ένα πεδίο μάθησης για όλους μας.  Είναι απόδειξη, ότι η αστική γεωργία,  χωρίς ορυκτά καύσιμα δεν είναι μόνο δυνατή αλλά και πολύ παραγωγική και προάγει την υγεία (σωματική, ψυχική αλλά και κοινωνική) με περισσότερους από έναν τρόπους.

-AGRICULTURE IN THE CITY
A Key to Sustainability in Havana, Cuba  (Maria Caridad Cruz and Roberto Sánchez Medina)
-Institute of Science in Society (ISIS)
-Vivero Alamar ( http://farmcuba.org/#home)

Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2016

Οι συνεταιρισμοί νερού που δημιουργούνται και λειτουργούν ως ένα ελπιδοφόρο εναλλακτικό μοντέλο





Η «σιωπηλή επανάσταση» των συνεταιρισμών νερού

Οι συνεταιρισμοί νερού δεν είναι ένα μεμονωμένο τοπικό φαινόμενο. Αντίθετα, ευδοκιμούν σε χώρες με διάφορες περιβαλλοντικές και κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικές συνθήκες, γεγονός που δείχνει την προσαρμοστικότητα τους. Χιλιάδες παραδείγματα αστικών ή αγροτικών συνεταιρισμών νερού υπάρχουν στις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Λατινική Αμερική (Χιλή, Κολομβία, Βραζιλία, Αργεντινή, Μεξικό και Βολιβία) και την Ευρώπη (Φινλανδία, Δανία, Αυστρία κλπ) [1]. Επιπλέον, οι συνεταιρισμοί νερού έχουν κερδίσει υψηλή βαθμολογία για την ικανοποίηση των πελατών και τις λειτουργικές επιδόσεις σε παγκόσμιο επίπεδο [2].

Το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο προωθεί την ιδιωτική ή τη δημόσια-ιδιωτική διαχείριση του νερού, πιστό στο νεοφιλελεύθερο φονταμενταλισμό, αν και οι έρευνες του δείχνουν άλλα πράγματα. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το αποτέλεσμα μιας έρευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας: "Οι συνεταιρισμοί καταναλωτών μπορούν να προσφέρουν ένα εναλλακτικό θεσμικό μοντέλο για την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε αστικές περιοχές. Το συνεταιριστικό μοντέλο έχει μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με το ιδιωτικό και δημόσιο μοντέλο. Όλοι οι συνεταιρισμοί κοινής ωφέλειας χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι ιδιοκτήτες και πελάτες είναι οι ίδιοι και ότι οι συνεταιρισμοί δεν έχουν σκοπό το κέρδος. Όλοι οι συνεταιρισμοί κοινής ωφέλειας έχουν δύο συμβούλια (Διοικητικό και Εποπτικό), και το σύστημα εκλογής: ένα μέλος-μία ψήφος. Το μοντέλο ιδιοκτησίας και η δομή διακυβέρνησης μπορεί να οδηγήσει σε ένα σαφή στόχο για την κοινή ωφέλεια: την παροχή βιώσιμων υπηρεσιών σε προσιτές τιμές. Το γεγονός ότι οι οποιεσδήποτε μειώσεις του κόστους μεταφράζονται σε χαμηλότερα τιμολόγια, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για να επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα. Άλλα πλεονεκτήματα είναι η ευελιξία που συνδέεται με την απουσία των χρονοβόρων διαδικασιών, και ένα ισχυρό προσανατολισμό προς τον πελάτη που προέρχεται από την ευθυγράμμιση με τους στόχους »[3].

Παρά τον σημαντικό αριθμό επιτυχημένων συνεταιρισμών νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, οι διεθνείς πολιτικές συζητήσεις τους έχουν παρακάμψει σε μεγάλο βαθμό. Επιπλέον, οι συνεταιρισμοί νερού έχουν αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό, τόσο στον τομέα της έρευνας όσο και της πολιτικής. Η συζήτηση έχει επικεντρωθεί στα συστήματα ιδιωτικής και δημόσιας ύδρευσης και αποχέτευσης αγνοώντας επιλογές που βασίζονται στην κοινότητα [4].

Γιατί;

Επειδή οι συνεταιρισμοί νερού αποτελούν ένα εναλλακτικό μοντέλο για τη διαχείριση του νερού εκτός από το δημόσιο (κυβερνητικό ή δημοτικό) και ιδιωτικό μοντέλο, που δημιουργούνται και λειτουργούν «από τα κάτω» σε μη κερδοσκοπική βάση, είναι ανεξάρτητοι από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών και δεν αφήνουν μια ξεχωριστή θέση για αφεντικά του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Αυτοί δεν είναι καλοί λόγοι για να τους αποκρύψουν;

Το παρακάτω κείμενο είναι μια συνοπτική και ενδεικτική επισκόπηση των συνεταιρισμών νερού στις ηπείρους της Ευρώπης και της Αμερικής (βόρεια και νότια).

Αυστρία: Πάνω από 5.000 συνεταιρισμοί νερού

Η Αυστρία είναι μία από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου η συνεταιριστική διαχείριση του νερού παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Περισσότεροι από 5.000 συνεταιρισμοί νερού στη χώρα εξυπηρετούν τους πολίτες στις αγροτικές περιοχές. Ένα παράδειγμα είναι ο Wassergenossenschaft Gramastetten (Συνεταιρισμός Νερού τουGramastetten), που ιδρύθηκε το 1947 και παρέχει πόσιμο νερό σε περίπου 2.000 άτομα. Η ιδιότητα του μέλους είναι συνδεδεμένη με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων και τα διαμερίσματα. Όλες οι σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες σε όλους και οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από τη γενική συνέλευση όλων των μελών. Το διοικητικό και το μεγαλύτερο μέρος του τεχνικού έργου γίνεται σε εθελοντική βάση. Η περιφερειακή ένωση των συνεταιρισμών νερού παρέχει τεχνογνωσία, έλεγχο της ποιότητας, και την κατάρτιση για τους εθελοντές. Η ποιότητα του νερού είναι καλή και οι τιμές είναι πολύ κάτω του μέσου όρου. Η αρχή της αυστηρής μη κερδοσκοπικής διαχείρισης, η χρήση τοπικών πηγών νερού και το χαμηλό διοικητικό κόστος που οφείλεται στην εθελοντική εργασία των μελών είναι οι κύριοι λόγοι για τις χαμηλές τιμές.

Ο Wassergenossenschaft Gramastetten, με τα 569 μέλη του, είναι ένας από τους μεγαλύτερους συνεταιρισμούς νερού στην Αυστρία και ένα παράδειγμα μιας αυτόνομης, αυτοδιαχειριζόμενης και αποκεντρωμένης παροχής νερού με δημοκρατική διαχείριση του νερού και έντονα στοιχεία συμμετοχής (καθιστώντας σχεδόν κάθε νοικοκυριό μέλος). Οι αρχές της μη-κερδοσκοπικής και αλληλέγγυας συνεργασίας είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του [5].

Δανία: Πάνω από 2.500 συνεταιρισμοί νερού

Η Δανία έχει μια μακρά παράδοση συνεταιρισμών νερού. Ούτε ένα υπουργείο στην κυβέρνηση της Δανίας είναι υπεύθυνο για την ύδρευση και την αποχέτευση, η οποία θεωρείται πρώτιστα μια αρμοδιότητα τοπικής διακυβέρνησης. Η παροχή νερού στη Δανία είναι ιδιαίτερα αποκεντρωμένη, με μεγάλα και μικρά έργα ύδρευσης που βρίσκονται σε όλη τη χώρα. Το 2001 υπήρχαν 2.740 «υπηρεσίες κοινής ωφελείας», εκ των οποίων στους δήμους ανήκαν 165 και 2.575 ανήκαν σε συνεταιρισμούς καταναλωτών [6].

Φινλανδία: Περίπου 1.400 συνεταιρισμοί νερού

Η Φινλανδία έχει επίσης μια μακρά παράδοση οργάνωσης των υπηρεσιών νερού μέσω συνεταιρισμών, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, αλλά και σε μεγαλύτερες πόλεις. Σήμερα υπάρχουν περίπου 1.400 συνεταιρισμοί νερού στη χώρα που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αυξανόμενες επίσης υπηρεσίες αποχέτευσης. Μια ερευνητική ομάδα του Tampere University of Technology χρησιμοποιώντας την ουσιαστική εμπειρία σε συνεταιρισμούς νερού και τα δεδομένα που συλλέχθηκαν με μια ποικιλία προγραμμάτων στη Φινλανδία συζητούν τα γενικά χαρακτηριστικά, την ποικιλομορφία και τους κύριους ενδιαφερόμενους των συνεταιρισμών νερού και τελικά, υποστηρίζουν ότι οι συνεταιρισμοί νερού έχουν μεγάλες δυνατότητες [4 ].

Ισπανία: Συνεταιρισμός νερού στη μέση του Εμφυλίου Πολέμου

Υπήρχε συνεταιριστική διαχείριση του νερού στη Βαρκελώνη κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Η εταιρεία Agbar, που ανέλαβε τη λειτουργία μετά την ήττα των δημοκρατών, χαρακτήρισε απίστευτες τις μεταρρυθμίσεις που πέτυχε ο συνεταιρισμός νερού [7].

ΗΠΑ: Σχεδόν 3.300 συνεταιρισμοί νερού

Σχεδόν 3.300 συνεταιρισμοί νερού στις ΗΠΑ είναι δομές κοινής ωφέλειας που ανήκουν σε καταναλωτές, δημιουργημένες για να παρέχουν ασφαλείς, αξιόπιστες και βιώσιμες υπηρεσίες νερού σε λογικό κόστος. Παρέχουν νερό πόσιμο, πυροπροστασίας και άρδευσης. Επιπλέον, πολλοί από αυτούς παρέχουν υπηρεσίες λυμάτων. Οι συνεταιρισμοί νερού είναι πιο συχνά σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές που βρίσκονται πολύ μακριά από τις δημοτικές εταιρείες ύδρευσης για παροχή υπηρεσιών.

Οι περισσότεροι συνεταιρισμοί νερού είναι μικροί (εξυπηρετώντας 501 – 3.300 καταναλωτές) ή πολύ μικροί (εξυπηρετώντας λιγότερους από 500 καταναλωτές). 89% του πληθυσμού που εξυπηρετείται από δημόσια συστήματα νερού εξυπηρετείται είτε από δημόσιας ιδιοκτησίας, δημοτικής ή συνεταιριστικής ιδιοκτησίας σύστημα. Το υπόλοιπο 11% των Αμερικανών εξυπηρετούνται από ιδιωτικά συστήματα νερού. Μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί αποτελούν την πιο κοινή οργανωτική μορφή σε μικρές κοινότητες [8].

Καναδάς: Περίπου 200 συνεταιρισμοί νερού

Στον Καναδά το συνεταιριστικό μοντέλο είναι πιο διαδεδομένο στις αγροτικές περιοχές. Υπάρχουν περίπου 200 συνεταιρισμοί ύδρευσης στον Καναδά, κυρίως στην AlbertaManitoba και Quebec [9].

Λατινική Αμερική: Οι μεγαλύτεροι στον κόσμο συνεταιρισμοί νερού σε αστικές περιοχές

Υπάρχει μια μακρά ιστορία των συνεταιρισμών ύδρευσης και αποχέτευσης στη Λατινική Αμερική. Μια ερευνητική ομάδα από την Cochabamba, Βολιβία (University Mayor San Simón και Food and Water Watch) και τον Canada (University of Ottawa) τεκμηρίωσε 26 επιτυχημένες εναλλακτικές λύσεις στον τομέα του νερού στη Λατινική Αμερική. Τεκμηρίωσαν 9 περιπτώσεις ενιαίου δημόσιου πάροχου (δημοτικό νερό κοινής ωφέλειας), 12 μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πάροχων (περιλαμβανομένων συστημάτων κοινοτικής λειτουργίας και συνεταιρισμών), 3 μη-κερδοσκοπικών / μη-κερδοσκοπικών συνεργασιών, και 2 συνεργασιών δημόσιου / μη κερδοσκοπικού. Υποστηρίζουν ότι το συνεταιριστικό μοντέλο συνιστά δυνητικά μια εναλλακτική μορφή συλλογικής ιδιοκτησίας που αψηφά την καπιταλιστική λογική της ατομικής ιδιοκτησίας. Σε σύγκριση με τις ιδιωτικές ή κρατικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, οι οποίες ελέγχονται από τους μετόχους ή τους εκλεγμένους αξιωματούχους, οι συνεταιρισμοί που παρέχουν βασικές υπηρεσίες έχουν ορισμένα οργανωτικά πλεονεκτήματα που τους καθιστούν δυνητικά πιο δημοκρατικούς [10].

Στη Βραζιλία, το συνεταιριστικό μοντέλο εισήχθη με επιτυχία για την αγροτική ύδρευση και την αποχέτευση κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 [2].

Στο Μεξικό, στην επίσημα Ελεύθερη και Κυρίαρχη Πολιτεία Chiapas (μια από τις 31 ομοσπονδιακές πολιτείες), που διαιρείται σε 118 δήμους, οι συνεταιρισμοί είναι ο οικονομικός πυλώνας των Ζαπατίστας. Όλα είναι συνεταιρισμός με πολιτική που βασίζεται στην άμεση δημοκρατία, την εκπαίδευση στην αλληλέγγυα οικονομία και συλλογική ιδιοκτησία, την ενεργό συμμετοχή των πολλών στη ζωή της κοινότητας [11].

Στην Αργεντινή, περίπου το 10% του πληθυσμού εξυπηρετείται από συνεταιρισμούς. Στο Buenos Aires, μετά την αποχώρηση της εταιρείας Enron, ο συνεταιρισμός καταναλωτών και εργαζομένων διαχειρίζεται με επιτυχία την παροχή νερού [7]. Μεταξύ αυτών των συνεταιρισμών είναι επίσης μια περίπτωση στο Δήμο Moreno στη Μητροπολιτική Περιοχή του Buenos Aires [2].

Η εμπειρία της υπό εργατικό έλεγχο εταιρείας ύδρευσης στην επαρχία του Buenos AiresAguas BonaerensesSociedad Anónima (ABSA), ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ ως πρότυπη εταιρεία νερού. Η επαρχία του Μπουένος Άιρες έχει 10 εκατομμύρια κατοίκους κατανεμημένους σε πάνω από 74 πόλεις με 48 δήμους, που εξυπηρετούνται από την ABSA. Στην Azurix, θυγατρική της ENRON, της χορηγήθηκε παραχώρηση το 1999, αλλά αυτό κράτησε μόνο για τρία χρόνια, διάστημα κατά το οποίο η εταιρεία απέτυχε να επενδύσει στη συντήρηση και επέκταση των υπηρεσιών, αφήνοντας πίσω της μια σοβαρά εξασθενημένα εταιρεία. Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2001-2002 και την πτώχευση της ENRON, η εργατική ένωση πρότεινε να αναλάβει την εταιρεία ως τεχνικός διαχειριστής της (αντικατάσταση της Azurix), σχηματίζοντας ένα συνεταιρισμό που διοικείται από τους εργαζομένους ονομαζόμενο de Septiembre. Η επαρχιακή κυβέρνηση συμφώνησε με την ιδέα και αγόρασε μετοχές της Azurix, αφήνοντας την ένωση με το 10% των μετοχών που ήδη είχε.

Η ερευνητική ομάδα από τη Βολιβία και τον Καναδά καταλήγει ότι η ABSA είναι μια επιτυχημένη δημόσια εταιρεία νερού υπό τη διοίκηση του συνεταιρισμού των εργαζομένων, ελεγχόμενη από το SOSBA (ένωση εργαζομένων νερού του Buenos Aires) έχοντας επιτύχει 70% κάλυψη σε νερό και 45% κάλυψη αποχέτευσης σε μια μεγάλη, διάσπαρτη και πυκνοκατοικημένη γεωγραφική περιοχή [10].

Στη Βολιβία, μεγάλες υπηρεσίες νερού σε αστικές περιοχές διαχειρίζονται συνεταιρισμοί υπό την κυριότητα των πελατών, όπως ο Συνεταιρισμός Saguapac στο κεντρικό τμήμα της πόλης της Santa Cruz de la Sierra. Αυτή είναι η μεγαλύτερη υπηρεσία ύδρευσης στον κόσμο, που λειτουργεί ως συνεταιρισμός (183.000 μέλη). Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1979 και σήμερα, παρέχει υπηρεσίες νερού σε περίπου 871.000 κατοίκους (αν και ο συνολικός αστικός πληθυσμός της Santa Cruz είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο). Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη από την Corporación Andina de Fomento, η Santa Cruz de la Sierra έχει επιτυχία 99,3% στην ποιότητα του νερού, ένα από τα πιο καθαρά στη Λατινική Αμερική. Στην αποστολή της Saguapac δηλώνεται ότι θα αναπτύξει τις δραστηριότητές της, διατηρώντας παράλληλα το περιβάλλον, και εργάζεται για τη διατήρηση της ποιότητας του υδροφόρου ορίζοντα των υπόγειων υδάτων [12].

Μια μελέτη από ερευνητές στο University of Birmingham, που διεξήχθη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 διαπίστωσε ότι η Saguapac είναι μια από τις καλύτερες εταιρείες νερού στη Λατινική Αμερική μετρημένη με κριτήρια αποτελεσματικότητας και ισότητας.

Ενώ ο συνεταιρισμός Saguapac έχει αναγνωρισθεί εκτός της Βολιβίας ως μοντέλο, βολιβιανοί ακτιβιστές νερού υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η περιοχή ευθύνης της κοινής ωφέλειας είναι μια περιορισμένη γεωγραφική περιοχή στο κέντρο της πόλης. Οι περιαστικές περιοχές εξυπηρετούνται από εννέα μικρούς συνεταιρισμούς. Απόδειξη του γεγονότος ότι ο Saguapac δεν είναι ο μοναδικός πάροχος υπηρεσιών στο Santa Cruz de la Sierraείναι η ύπαρξη του Συνεταιρισμού Νερού Σχεδίου 3000 (La Cooperativa de Aguas del Plan Tres Mil,COOPLAN) στο φτωχό προάστιο του Σχεδίου 3000. Όπως περιγράφει ο ουρουγουανός ακτιβιστής και πολιτικός αναλυτής Raúl Zibechi, "Στη μέση μιας ρατσιστικής πόλης των λευκών ελίτ, τον πυρήνα της ολιγαρχίας αγρο-εξαγωγών, το Σχέδιο 3000 είναι ένα τεράστιο και φτωχό προάστιο σχεδόν 300.000 κατοίκων, ένας μικρόκοσμος που αποτελείται από 36 Βολιβιανές εθνοτικές ομάδες. Είναι μια πόλη που - στο όνομα του αγώνα κατά της ανισότητας - οι κάτοικοι του Σχεδίου 3000 αντιστέκονται στην καταπιεστική και βίαιη κουλτούρα της τοπικής ελίτ". Ο COOPLAN ιδρύθηκε το 1986 από τους κατοίκους του Σχεδίου 3000, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από την απροθυμία του Saguapac να επεκτείνει τις υπηρεσίες στην περιφερειακές γειτονιές. Σήμερα παρέχει με πόσιμο νερό περίπου το 80% των νοικοκυριών εντός της περιοχής ευθύνης του (121.000 από τους 151.000).

Μια άλλη επίσης επιτυχημένη περίπτωση συνεταιρισμών νερού στη Βολιβία είναι ο Cosmol, ένας τοπικός πάροχος υπηρεσιών στο Montero [10].

Προς συνεταιρισμούς νερού κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας

Η προσέγγιση και αναγνώριση του νερού ως κοινό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα ή ως μέσο για τη φορολόγηση των πολιτών αποτελεί προϋπόθεση για τη συνεταιριστική διαχείριση του νερού [13, 14]. Προϋποθέσεις είναι επίσης, η δημιουργία και λειτουργία συνεταιρισμών νερού «από τα κάτω» σε μη κερδοσκοπική βάση, η ανεξαρτησία τους από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, η διασφάλιση της μέγιστης δυνατής δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών [14].

Η παγκόσμια εμπειρία έχει δείξει ότι κάθε ονομαζόμενος συνεταιρισμός δεν ανήκει υποχρεωτικά στην κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία και άμεση δημοκρατία, αν δεν βασίζεται στις αρχές και τις διαδικασίες της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης δημοκρατίας. Επιπλέον, αυτές οι αρχές και διαδικασίες δεν είναι μόνον ένα θέμα καταστατικού του συνεταιρισμού. Η υλοποίησή τους απαιτεί την πραγματική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων μέσω των γενικών συνελεύσεων, που δεν μπορεί να γίνει χωρίς ένα κοινωνικό κίνημα να το υποστηρίζει και αποτελούμενο από πολίτες εκπαιδευμένους για αυτό [14-16]    του Κώστα Νικολάου                                                                        πηγή        .http://www.dialektika.g

Βιβλιογραφία

[1] Douvitsa I., Kassavetis D., “Cooperatives: an alternative to water privatization in Greece”, Social EnterpriseJournal, 10(2): 135-154, 2014
[2] Castro J.E. and Heller L. (Eds), “Water and sanitation services. Public policy and management”, Routledge,London, 2012
[3] Ruiz-Mier F., van Ginneken M., “Consumer cooperatives: an alternative institutional model for delivery of urban water supply and sanitation services?”, Water Supply and Sanitation Working Notes, The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank, 2006
[4] Takala A.J., Arvonen V., Katko T.S., Pietilä P.E., Åkerman M.W., “The evolving role of water co-operatives in Finland”, International Journal of Co-operative Management, 5(2): 11-19, 2011
[5] Hachfeld D., Terhorst P., Hoedeman O., “Progressive Public Water Management in EuropeIn search of exemplary cases”, Transnational Institute and Corporate Europe Observatory, 2009
[6] DANVA – Danish Water and Waste Water Association, “Water in Figures. DANVA’s Benchmarking and Water Statistics 2010”, http://www.danva.dk
[7] Καλλής Γ., “Το νερό είναι υπόθεση όλων μας – Υπάρχουν εναλλακτικές στην ιδιωτικοποίηση”, http://greeklish.info/gr/greece/environment, 24.1.2014
[8] University of Wisconsin Center for Cooperatives, “Research on the Economic Impacts of Cooperatives”, Report, 2009, http://reic.uwcc.wisc.edu/water/
[9] Bakker K. (Ed.), “Eau Canada: The future of Canada’s water”, UBC Press, 2007
[10] Spronk S., Crespo C., Olivera M., “Struggles for water justice in Latin America. Public and ‘social-public’ alternatives”, In: ‘Alternatives to Privatization: Public Options for Essential Services in the Global South’, D. A. McDonald and G. Ruiters (Eds), Routledge, 2012
[11] Rodríguez S., "Las cooperativas son el pilar económico del zapatismo", La coperacha, 11.6.2014
[12] Ranicki C., “Clean water, cooperative principles”, ICA - International Co-operative Alliance, http://ica.coop/en/media/co-operative-stories/clean-water-cooperative-principles
[13] Νικολάου Κ., “Το νερό στον κόσμο: Κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα;”, Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 3 (48), 2013. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 22.3.2012, www.dialektika.gr
[14] Νικολάου Κ., “Κριτική της πολιτικής οικονομίας του νερού και η συνεργατική εναλλακτική”, Διαλεκτικά, 25.8.2014, www.dialektika.gr
[15] Initiative K136, www.136.gr
[16] Nikolaou K., “The referendum on the water of Thessaloniki”, European Water Movement, http://europeanwater.org, 2014

______________________________________

* Το κείμενο αποτελεί μετάφραση στα ελληνικά του αγγλικού πρωτότυπου, που είναι δημοσιευμένο στον ιστότοπο του FAME - Forum Alternatif Mondial de l'Eau (Παγκόσμιο Εναλλακτικό Φόρουμ Νερού):